‘De Protocollen van de Wijzen van Zion’ is een vervalsing uit ca. 1899. De Protocollen zouden zijn geschreven door Joden die de christelijke maatschappij wilden vernietigen en de wereld wilden overheersen. De vervalsing wordt nog steeds aangevoerd als ‘bewijs’ van complottheorieën over Joden die de financiële wereld en de media beheersen.
Dit geschrift was verzonnen door de Franse tak van de Russische geheime dienst (Ochrana) om aan te tonen dat de Joden achter een complot zaten om tsaar Nicolaas II om het leven te brengen. Ook zouden ze economische hervormingen in Rusland hebben doorgevoerd, waar het land onder te lijden had. Het verspreiden van deze geruchten leidde tot een golf aan extreme pogroms in Rusland tussen 1903 en 1906. Hierbij werden ongeveer 1000 Joden gedood en enkele duizenden gewond. Bekend zijn de pogroms van Kishinev en Bialystok.
Het pogrom in Kishinev begon in 1903 in Moldavië na de Paasdienst. Drie dagen waren Joden het slachtoffer van plundering, vernieling en moord. Aanleiding waren de dood van een christelijk jongetje, 40 km ten noorden van Kishinev, en de zelfmoord van een meisje. Een antisemitische krant suggereerde dat de Joden erachter zaten en gebruikte hiervoor het ‘bloedsprookje’. Als gevolg van de pogroms vluchtten enkele tienduizenden Joden uit Rusland naar onder andere het gebied dat nu Israël heet. Gedurende de hele 20e eeuw zijn de ‘Protocollen’ en samenzweringstheorieën in vele landen gebruikt om het zogenaamde ‘Joodse gevaar’ te bestrijden.